Nagrywanie głosu – jak robić to lepiej?
Nagrywanie głosu – niezależnie od tego, czy jest to pojedyncze zdanie, czy cały audiobook – istnieje kilka rzeczy, które możesz zrobić, aby poprawić jakość głosu.
Nagrywanie głosu – jak robić to lepiej będąc początkującym? Zadbaj o:
1. Zadbaj o właściwy mikrofon
Podstawowy aspekt nagrywania lektora. Im lepszy mikrofon, tym lepsza jakość. Nie szalej jednak z zakupem mikrofonu, jeśli dopiero zaczynasz przygodę z nagrywaniem głosu. Przedział cenowy między 200-300 zł powinien wystarczyć.
2. Skorzystaj z pop-filtra
Dzięki temu wyeliminujesz wszystkie spółgłoski wybuchowe – “p”, “k”, “b” itd.
3. Nagrywaj na stojąco
Dla początkujących będzie to znaczące w procesie nagrywania, gdyż ułatwi pracę nad oddechem oraz pomoże lektorowi utrzymać właściwą odległość od mikrofonu.
4. Tekst czytaj z ekranu, nie kartek!
Wyeliminujesz dźwięki związane z przewracaniem stron, co ułatwi ewentualną postprodukcję nagranego dźwięku.
Niektóre mikrofony mogą zacząć szaleć przy bliskim kontakcie z telefonem, dlatego podczas nagrania zalecam włączyć tryb offline.
5. Szklanka wody, a nie soku
Suche gardło nie sprzyja nagrywaniu, dlatego woda pod ręką będzie pomocna. Nie przesadź jednak z jej ilością, aby nie zacząć “mlaskać” i unikaj słodkich napojów.
6. Wycisz otoczenie
Jeśli nie nagrywasz w studio, wyeliminuj wszystkie zbędne dźwięki otoczenia. Zamknij okna, wynieś zegarki, a nawet wyłącz na chwilę lodówkę.
Świetny dźwięk nie jest po prostu ważny. Konieczne jest utrzymanie zainteresowania i zaangażowania odbiorców. Ale jak możesz upewnić się, że Twój głos jest wystarczająco dobry, aby utrzymać uwagę publiczności? Zrelaksować się! To łatwiejsze niż myślisz!
Prowadzę kanała na YouTube, który na bank Cię zaciekawi!
Nagrywanie głosu – podstawy
Niektórzy mogą zastanawiać się nad różnicą między głosem, a narracją. Krótka odpowiedź na to pytanie brzmi: jest jej niewiele. W większości przypadków możesz używać głosu i narracji na zmianę. Jednak, aby być technicznie poprawnym, narracja zazwyczaj odnosi się do wokalu audio, który opisuje całą akcję na ekranie lub opowiada historię na podstawie tego, co się dzieje, podczas gdy głos może lub nie opisywać tyle akcji i często ma charakter bardziej instruktażowy.
Niezależnie od tego, czy mówisz głosem, czy prawdziwą narracją, znakomity dźwięk głosu wideo składa się z kilku elementów:
- Klarowność i głośność dźwięku
- Tempo
- Ton wokalny i fleksja
- Wymowa
Klarowność i głośność dźwięku
Klarowność głosu i wygodna głośność mogą być najważniejszymi elementami doskonałego dźwięku. Jeśli Twój głos na nagraniu jest niewyraźny lub zniekształcony, trudno będzie go zrozumieć. Odbiorcy prawdopodobnie będą rozproszeni i nie będą w stanie zrozumieć informacji, które próbujesz przekazać lub mogą po prostu np. wyłączyć Twój podcast.
Podobnie, jeśli głośność Twojego dźwięku jest zbyt niska. Kiedy jest za głośno ryzykujesz irytującymi zniekształceniami.
Nagrywanie głosu – Tempo
Czy kiedykolwiek rozmawiałeś z kimś, kto ma naprawdę ekscytującą historię do opowiedzenia, ale jest tak podekscytowany, że ja skończy opowiadać, to nie pamiętasz, o czym mówili? A może ktoś, kto zanudza bez końca, usypiając słuchaczy?
To jest tempo. Za szybko, a Twoi odbiorcy nie będą wiedzieć, co ich uderzyło. Zwolnisz i prawdopodobnie się nudzą. Najlepsze efekty głosowe ma naturalne tempo. Zacznij od scenariusza i przećwicz go przed nagraniem, co pomoże Ci mówić w bardziej naturalnym tempie. Pamiętaj, że tempo obejmuje również sytuacje, jak od czasu do czasu wstrzymywanie głosu lub po prostu danie słuchaczowi chwili przerwy na przetworzenie ważnych informacji.
Ton wokalny i fleksja
Podobnie jak tempo, ton głosu i fleksja odnoszą się do mówienia w naturalny i przyjemny sposób. Chcesz być przyjazny i angażujący, ale nie na tyle, żebyś wydawał się fałszywy. Nikt nie chce brzmieć jak gospodarz teleturnieju. Chcesz także uniknąć monotonnego głosu robota, który, podobnie jak zbyt wolne tempo, może być nudny i zniechęcający dla słuchaczy.
Nagrywanie głosu – Wymowa
Szalenie ważne jest poprawne wymawianie każdego słowa i mówienie na tyle wyraźnie, aby było zrozumiale. Unikaj bełkotania, ale też nie krzycz i nie wymawiaj słów zbyt głośno. Nie martw się! Nikt nie oczekuje, że będziesz brzmieć jak profesjonalny aktor głosowy już w pierwszych nagraniach. Najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, to mówić naturalnie i wyraźnie, a reszta przyjdzie z czasem.
Jak nie nienawidzić dźwięku własnego głosu?
Jest to najważniejsza kwestia, którą większość osób porusza, gdy dowiadują się, że muszą porozmawiać o swoich filmach. Spójrzmy prawdzie w oczy. Większość z nas rzadko musi słyszeć własne głosy w nagraniach audio. Przyzwyczailiśmy się do bogatego, ciepłego brzmienia własnych głosów w naszych własnych uszach.
Jak więc przestać nienawidzić dźwięku własnego głosu? Odpowiedź jest niestety taka, że trzeba się do tego przyzwyczaić. Pomyśl o tym w ten sposób: Twój głos na nagraniach brzmi tak, jak w rzeczywistości brzmisz dla wszystkich wokół Ciebie. Kiedy rozmawiasz z innymi, słyszą to. Więc naprawdę nie ma się czego wstydzić, prawda?
Jednak z całą powagą każdy, kto nagrywa głos, musi pokonać tę przeszkodę. Na szczęście, jak większość rzeczy, im częściej to robisz, tym łatwiej. Używaj wystarczająco dużo głosu w pracy, a wkrótce Twój głos na nagraniach będzie brzmiał prawie tak naturalnie, jak ten, który słyszysz w uszach.
Jeśli jednak nie możesz się z tym pogodzić. Zawsze możesz poprosić o pomoc inną osobę. Możesz zatrudnić profesjonalistę, który wykona za Ciebie tę pracę.
Nagrywanie głosu – przygotowanie
Nie wszystkie filmy wymagają wielu przygotowań. Jednorazowe screencasty lub szybką prezentację nowego UI dla kolegi prawdopodobnie można wykonać “przelotem”, ale w przypadku filmów, w których chcesz większego profesjonalizmu, odrobina przygotowań może długa.
Gdzie nagrywać głos?
Jestem pewien, że widziałeś, jak wygląda typowe studio nagrań. Profesjonalni lektorzy zazwyczaj mają gdzieś pomieszczenie ze ścianami pokrytymi pianką pochłaniającą dźwięk, fantazyjną konfiguracją mikrofonu z pop-filtrem i komputerową stacją roboczą, która wygląda, jakby kiedyś była w NASA.
Potrzebujesz przestrzeni wolnej od rozpraszających hałasów i miejsca, w którym prawdopodobnie nikt Ci nie będzie przeszkadzał. Większość przyzwoitych mikrofonów wychwytuje nawet ciche dźwięki otoczenia, które ostatecznie trafią do Twojego nagrania.
Uważaj na dźwięki systemu ogrzewania i chłodzenia (dotyczy to również domowego studia nagrań). Jeśli nie możesz znaleźć miejsca, w którym nie słychać czynników trzecich, możesz np. wyłączyć klimatyzację na czas nagrywania. Jeśli miejsce do nagrywania znajduje się w pobliżu okna, zamknij je szczelnie.
Żadne miejsce w domowych warunkach nie jest całkowicie ciche, dlatego trzeba kombinować! Mam przyjaciela, który regularnie nagrywa swój podcast w swoim samochodzie. Mieszka w małym domu z psami i dziećmi, więc tak naprawdę nigdzie indziej nie ma dość ciszy. Zabiera laptopa i mikrofon na podjazd, zamyka się w samochodzie i nagrywa. Wyniki są zaskakująco dobre. Ja sam na początku kariery lektorskiej nagrywałem swój głos w szafie pełnej ciuchów, aby stworzyć wrażenie ścianki wytłumiającej.
Jaki mikrofon wybrać?
Staraj się nie nagrywać głosu za pomocą mikrofonu laptopa. Wbudowane mikrofony nadają się do spotkań na Skypie i tym podobnych, ale znacznie lepsze wyniki uzyskasz nawet z niedrogim mikrofonem zewnętrznym. Nawet słuchawki smartfona zapewnią lepszy dźwięk niż tylko wbudowany mikrofon komputera.
Nie musisz też wydawać milionów! Możesz dostać bardzo wydajny mikrofon USB za 200 – 300 zł. Jeśli będziesz dużo nagrywać, warto zainwestować.
Jeśli zamierzasz używać zewnętrznego mikrofonu, polecam również zainwestowanie w pop-filtr. Są tanie i pomagają zminimalizować rozpraszające dźwięki powodowane przez twarde spółgłoski, takie jak „p” i „b”.
Nagrywanie głosu – Jaki pogram do nagrywania głosu wybrać?
Na rynku nie brakuje oprogramowania do nagrywania dźwięku, a większość z nich robi te same rzeczy.
Camtasia Studio ma wbudowany rejestrator audio, który pozwoli Ci nagrać swój głos podczas nagrywania ekranu. Możesz nawet edytować swoje audio bezpośrednio w edytorze Camtasia.
Samodzielne oprogramowanie audio może jednak oferować więcej funkcji i może być dobrym wyborem w zależności od potrzeb.
Moimi ulubionymi są Audacity, bezpłatne oprogramowanie typu open source, które jest łatwe w użyciu i zapewnia solidny dźwięk, oraz Adobe Audition CC, który jest dołączony do pakietu Adobe Creative Cloud.
Nagrywanie głosu – tekst to podstawa
Posiadanie skryptu jest prawdopodobnie najważniejszą rzeczą, jaką możesz zrobić, aby Twój głos brzmiał profesjonalnie. Nic nie rujnuje dobrej narracji szybciej, niż 23 “yyyy” z rzędu, gdy próbujesz sobie przypomnieć, co chciałeś powiedzieć dalej.
Kiedy prowadzisz luźniejszą formę np. podcastu – rozpisz wcześniej wszystkie punkty rozmowy lub wypowiedzi, które chcesz poruszyć podczas nagrania. Dzięki temu szybciej złapiesz myśl i unikniesz utraty zainteresowania odbiorców.
Swój tekst trzymaj najlepiej w telefonie. Jestem zwolennikiem miniaturyzacji i synchronizacji urządzeń, a jeśli idzie za tym dodatkowo mniejsze zużycie papieru, co przyczynia się do dbania o środowisko, to jestem jak najbardziej za!
Wykonaj nagranie testowe
Gdy wszystkie niezbędne narzędzia są już na miejscu, czas nagrać swój głos!
Zanim jednak przejdziesz do drobiazgów, zalecam nagranie testowe, aby upewnić się, że sprzęt działa poprawnie i że poziomy dźwięku są odpowiednie. Nie musisz nagrywać całego skryptu, ale kilka akapitów, co da Ci wystarczająco dużo, aby upewnić się, że dźwięk jest czysty, na odpowiednim poziomie i nie zawiera żadnych odgłosów, ani dźwięków otoczenia.
Ważne: Użyj słuchawek, aby sprawdzić jakość dźwięku podczas nagrywania testowego. Głośniki komputera nie będą do tego wystarczające. Słuchawki pozwalają zapewnić czysty dźwięk. Oczywiście chcesz, aby dźwięk brzmiał dobrze nawet na najtańszym głośniku, ale będziesz o wiele szczęśliwszy, jeśli użyjesz słuchawek. Pamiętaj, że spora część Twoich widzów będzie słuchać w ten sposób, więc chcesz mieć pewność, że będą mieli optymalne wrażenia.
Umieszczenie mikrofonu
Chcesz również poświęcić chwilę na zastanowienie się, gdzie umieścić mikrofon. Zbyt blisko osoby mówiącej i będziesz nagrywać wszelkiego rodzaju dziwne odgłosy ust. Zbyt daleko i może brzmieć zagubioną w dużym pokoju. Najlepiej umieścić mikrofon około 15-20 cm od ust i nieco poniżej brody.
Nagraj swoje audio
Gdy będziesz zadowolony z testu audio, możesz zacząć nagrywać naprawdę!
Oto kilka rzeczy, o których należy pamiętać:
- Pamiętaj, aby mówić powoli i wyraźnie. Wypowiadaj każde słowo, ale nie koncentruj się na nim tak bardzo, że zaczniesz brzmieć jak robot.
- Zastanów się nad swoim tonem: chcesz brzmieć przyjemnie, ale nie być rozradowanym ani zbyt podekscytowanym. Wskazówka: nagrywanie z uśmiechem może pomóc Ci brzmieć szczęśliwie.
- Nie przestawaj, jeśli się pomylisz. Zawsze możesz to naprawić podczas edycji. Wystarczy cofnąć zdanie lub dwa w skrypcie i zacząć od nowa. Porada profesjonalisty: jeśli klaśniesz głośno w miejscu, w którym popełniasz błąd, łatwiej będzie Ci go znaleźć w edytorze audio, gdyż łatwiej zauważysz poziom głosu.
- Jeśli popełnisz dużo błędów lub stanie się to zbyt trudne, zrób sobie przerwę i wróć do nagrywania za jakiś czas.
Są to oczywiście podstawy nagrywania głosu w warunkach domowych. Każde otoczenie i mikrofon na swój sposób jest inne, dlatego musisz znaleźć złoty środek w ustawieniu sprzętu, ale przede wszystkim charakterze swojego głosu.